Beslenme Nedir?
Beslenme; büyüme, yaşamın sürdürülmesi, sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin ögelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için yapılan bir eylemdir ve insan gereksinimlerinin en başında yer almaktadır.
Yapılan çeşitli araştırmalar sonucunda, beslenme farklılıklarının insan sağlığı üzerinde oldukça değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Yeterli ve dengeli beslenen toplumlarda yaşam sandartlarının yüksek olduğu, sağlığı korumaya ve geliştirmeye yöneldikleri gözlemlenirken; yetersiz ve dengesiz beslenen toplumlarda dislipidemi, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, malnütrisyon, obesite ve hipertansiyon başta olmak üzere birçok sağlık problemi yaşadıkları gözlemlenmiştir.
Beslenmede amaç; insanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel durumuna göre gereksinmesi olan enerji ve besin öğelerini yeterli miktarlarda alabilmek, bunların kaynağı olan besinleri, besleyici değerlerini kaybetmeden, sağlık bozucu duruma getirmeden işleyip tüketebilmektir. Enerji ve herhangi bir besin ögesinin yetersiz ya da aşırı alımları sağlığı olumsuz yönde etkilemektedir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından hastalıkları (kardiyovasküler, diyabet, kanser, obezite vb.) önleme, hastalıklardan korunmada ve hastalıkların tedavisinde besin ve beslenme şeklinin çok önemli olduğu vurgulanmaktadır. Tarih boyunca yapılan araştırmalarda hep beslenme de çeşitlilik olması gerektiği savunulmaktadır. Bunun temel sebebi ise hiçbir besinin tek başına vücut için gerekli olan bütün besin ögelerini aynı anda içermemesinden dolayıdır.
Dengeli Beslenme Nedir?
İnsanın yaşamı için birçok besin ögesine ihtiyacı vardır. İnsanın, sağlıklı büyüme ve gelişmesi, sağlıklı bir şekilde uzun süre yaşayabilmesi için bu ögelerin her birinden günlük ne kadar alınması gerektiği belirlenmiştir. Bireyin kendi sağlık durumu ve yaşam kalitesine göre belirlenip vücudun gereksinimlerinin karşılanmasına dengeli beslenme denir. Bunun yanı sıra yetersiz ve dengesiz beslenme de ise beslenme yetersizliği ve dengesiz beslenme birbirinden ayrılmaktadır. Besin öğesinin yeteri kadar alınmaması yetersiz beslenme anlamına gelirken besin öğelerinin yetersiz veya aşırı alınması dengesiz beslenme anlamına gelmektedir.
Yetersiz ve dengesiz beslenen bireylerde sağlıkla ilgili birçok olumsuzluk görülebilmektedir. Bu olumsuzluklar yapılacak ölçüme dayalı tetkiklerle ortaya çıkacağı gibi, çoğunlukla kişinin dış görünümünden de ortaya çıkar. Yetersiz ve dengesiz beslenen bireylerde hareketlerde azalma/yavaşlama, stresli hissetme, isteksizlik, şişkin karın, ciltte bozukluklar, iştahsızlık, yorgunluk gibi dış görünüşe yansıyan bazı belirtiler oluşmaktadır. Bunun tersinde ise kaliteli beslenenler sağlıklı ve canlı bir görünüme, düzgün bir cilde, canlı ve parlak saçlara, hareketli ve kuvvetli bir bedene ve boy uzunluğuyla orantılı bir vücut ağırlığına sahiptir. Ayrıca kaliteli beslenen insanlarda genellikle çalışmaya istekli, zihinsel, ruhsal ve sosyal yönden daha pozitif davranışlar görülür.
Diyet Nedir?
Diyet, bireylerin günlük beslenme alışkanlıklarını kapsayan bir terimdir. Bireyin vücut sağlığı, enerji seviyeleri ve yaşam kalitesi ile doğrudan etkili olan besin alımı, içilen sıvılar ve beslenme şekli bireyin kendi diyetini oluşturur.
Diyet, sadece kilo kontrolü için değil, aynı zamanda vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri sağlamak için de kritik bir rol oynar. Protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral dengesi, enerji seviyelerini, bağışıklık sistemini ve vücut fonksiyonlarını etkiler.
Kimler Diyet Yapmalı?
Diyet yapmak için bireyin sağlık durumu göz önünde bulundurularak günlük beslenme tarzına göre en doğru beslenme programı için mutlaka bir uzman yardımı alınması gerekmektedir.
Sağlığını korumak isteyenler, vücudunda biriken yağlardan rahatsızlık duyanlar, kilo almak isteyenler, fiziksel olarak fit bir görünüme ulaşmak isteyenler, kilodan dolayı sağlığı bozulanlar, şeker hastaları, kalp hastaları, tansiyon hastaları, kanser hastaları, böbrek hastaları, mide hastaları sağlıklarının düzelmesi amacıyla diyet yapmaları gerekmektedir.